سیاب وآسیابانی درزمانهای قدیم جزومشاغل مهم
بودچراکه نان قوت غالب مردم از گندمی که دست
رنج خودکشاورزان بوددراین اسیابها آرد میشدتا
برای مصرف سالیانه آنهاآماده شود این آسیابها در
کنار رودها وجویهای پر آب قرار داشتنددرتفرش
نیز چندین آسیاب درکنار رودخانه آبکمر وچند نقطه
دیگرتفرش وجودداشت که امروزه فقط خرابه هایی
از آنها بجای مانده است
برخی از آنها عبارت بودند از:
آسیاب حاج علی ودو آسیاب دیگر در دره آبکمر
آسیاب درقلعه
آسیاب شمس آباد
آسیاب شاهک
درآستانه سال نووتعطیلات نوروزی شهرستان
تفرش نیز یکی از مقصدهایمسافران نوروزی
میباشد تفرش با دارا بودن اماکن زیارتی و
گردشگری ومناظر وتفرجگاههای طبیعی
بسیارهمه ساله پذیرای جمع انبوهی از
گردشگرومسافران نوروزی میباشد.
مادراین وبلاگ به معرفی کامل برخی از
اماکن دیدنی شهرستان پرداخته ایم اما
برای یاد آوری وآشنایی بیشتر هموطنان و
مسافران نوروزی با این اماکن همچنین سوغات
تفرش نگاهی گذرا به آنهامی نماییم همچنین
پیشاپیش فرا رسیدن سال جدید و نوروز
باستانی به شماهموطنان عزیز تبریک عرض
نموده وبا آرزوی در پیش داشتن سالی
خوب وسرشارازموفقیت برای شما منتظر
دیدار شما میهنان عزیز از تفرش هستیم
هفت سین نوروزی در میدا ن طبرسی1390
اماکن زیارتی:
امام زاده محمد جد مقام معظم رهبری واقع دربلوار انقلاب
امام زاده قاسم در روستای کهک در4 کیلومتری شرق تفرش
امام زاده ابویعلی در بلوار شهید بهشتی جنب پارک حکیم نظامی
امام زاده احمد کوهین در میدان شهید رجایی جاده کوهین
امام زاده بی بی ستین در خیابان شهید منتظری جنب شهرداری
اماکن تاریخی و تفریحی طبیعی :
مسجد جامع ششناو در ضلع غربی میدان امام خمینی
موزه مفاخر تفرش واقع در امامزاده ابویعلی جنب پارک حکیم
نظامی
تکیه خلچان در خیابان شهدا
آب انبار موزه بلوردرخیابان زیور کاظمی
تکیه زاغرم در کوچه زاغرم
آرامگاه پرفسور حسابی پدر فیزیک ایران در خیابان شهید منتظری
غار علی خورنده در روستای کوهین در 3کیلومتری تفرش
دره ی مرسک در شرق تفرش در روستای کهک
چشمه ی آب گراب در5کیلومتری غرب تفرش
مسیر رود خانه ی قره چای در روستای عزالدین
قنات خورزنون در انتهای پارک حکیم نظامی
مناظر طبیعی روستای قلعه محی الدین
قنات کناربرومنطقه دره آب کمر
قنات آسیابه
قنات استریه وکوه کناربر
کهریز کریان در 25کیلومتری تفرش
روستای زیبایخانک
روستای جلایر وسد ساوه
ودهها مناظر دیدنی دیگر....
تفرشی ها نیز با توجه به تاریخ کهن خود همه ی مراسم آیینی
و باستانی ایرانیان رابرگزار وگرامی میدارند.
از جمله شب اول زمستان یا همان شب یلدا
در سالهای نه چندان دور در شب یلدا خانواده های تفرشی همه
در منزل بزرگ فامیل جمع میشدند ودرزیر کرسی گرم می نشستند
وبا آجیل وتنقلات سنتی محلی مانند گندم شاهدانه بوداده گردو و
بادام بوداده و دانگو که مغز بادام تلخ فرآوری شده بود توسط میزبان
پذیرایی میشدند وهمچنین میوه ومحصولات باغها ومزارع تفرشی ها
زینت بخش محفل پذیرایی شب یلدا بود در قدیم کشاورزان محصولاتی
مانندهویج وچغندر وبرخی از میوه ها رادر فصل برداشت درچاله ای در
حیاط خانه میریختند ودرب آن را می بستندودر شبهای زمستان از آنها
استفاده میکردندلبوی خوشرنگ وخوشمزه وهویج رنده شده ومخلوط با
شکرهمچنین انگور کیسه کرده را که در صندوق خانه های سرد
وتاریک که حکم سردخانه خانگی را داشت نگهداری میکردند ودر شب یلدا
با آنها از میهمانها پذیرایی میکردند در پای کرسی گرم ودلچسب شاهنامه
واشعار میخواندنددراین جمع فامیل از مسایل ومشکلات هم آگاه میشدند
وبرای رفع آن همفکری میکردندو به این ترتیب طولانی ترین شب سال را
همگی دور هم سپری میکردند
حفرواستفاده از قنات برای تامین آب شرب وکشاورزی
ازهنرهای منحصربفردایرانیان ازصدهاسال گذشته می
باشد که درجای جای این سرزمین پهناور وجودیک قنات
موجب آبادانی ورونق کشاورزی آن منطقه میباشد
تفرشهم ازاین قاعده مستثنانبوده ووجوددهها قنات
کوچک وبزرگ از صدها سال پیش خودیکی ازدلایل
سرسبزی وزیبایی این دیار میباشددراینجا به معرفی
قناتهای معروفتفرش میپردازیم
قنات بزرگ ششناوباآبدهی دایمی مربوط به دوره
سلجوقیانکه مظهر آندرداخل مسجدتاریخی
ششناو میباشد
قنات کناربرکه از ابتدای بهارتااوایل تابستان سرسبزی و
طراوت خاصی به منطقه زیبای کناربرمیبخشد
قنات استریه به موازات قنات کناربردرآنسوی رودخانه
کناربردرکوهپایه کوه ورمناربصورت فصلی جاری میباشد
قنات جمال آباد بصورت دایمی در منطقه جمال
آبادسهمعمده ای درآبیاری زمینهای کشاورزی
آنجادارد
قنات خرزنودربالای پارک حکیم نظامی ضمن مصارف
کشاورزی باداشتن چشم اندازهای زیبادرتمام فصول سال
گردشگران زیادی ازمناظروآب قنات استفاده میکنند
قنات کهریز کریان در25کیلومتری غرب تفرش درتمامی ایام سال
مسافران زیادی ازچشمه ومناظر بسیار زیبای اطراف آن بهره مند
میشوند
تفرش که امروزه از شهرستانهای استان مرکزی به شمارمیآیددر گذشته جز ء ناحیه کوهستانی پهناوری
بوده است که یونانیانآن را "مدیا"(media)وجغرافی
نویسان اسلامی از آن بعنوانجبال نامبرده اند و در
برخی دیگر از کتب فارسی یا عربی ازآن بهنام قهستان
که معرب کلمه کوهستان میباشدیاد شده است
قهستانناحیه بزرگی شامل قم ساوه عراق عجم
همدان ری و اصفهانبه مرکزیت همدان بوده است که
تفرش هم جزو آبادیها ومحا ل همدان بوده که در سده
چهارم هجری از همدان جدا وبه قم پیوستهاست
مردمان اولیه تفرش گبر یعنی پیرو دین زرتشت
پیامبر آسمانی ایران باستان بوده اند وجود بقایای
آتشکده کبورانهمچنین وجود قلعه های گبری
وبقایای قلعهتوس که در حمله اعراب ازبین رفته
موید این مطلب است اعرابدر سال 24خورشیدی
به فرماندهی ابوموسی اشعری به ایران حمله
کردندوپس از تصرف اصفهان گروهی را به سرکردگی
مالک بن عامر اشعریمامور گشودن ساوه تفرش آشتیان
وفراهان مینماید
ابن فقیه همدانی در کتاب "اخبار البلدان"آورده است که :آبادی طبرس
درسده اول هجری از متعلقات همدان بوده ومردم بومی آن پیرو زرتشت
بوده اندوآتش آذرگشنسب تا سال 274خورشیدی روشن بوده است.
احمدبن ابی یعقوب در کتاب" البلدان"که یک سده جلوتر از تاریخ قم
درسال270هجری نوشته شده است از طبرس بعنوان یکی از رستاق های
(روستا)قم یاد شده است
حسن بن محمد بن حسن قمی درسال367 هجری خورشیدی در کتاب تاریخ قم آورده
است که:دیگر رستاق قم سی ودو دیه طبرس ازآن جمله طرخوران فیم و
جاویزه است که مندرس گشته وناپدید شده است
در قرن ششم هجری در زمان سلجوقیان از ساخته شدن مسجد ششناو و
همچنین حضور جمعی از طرفداران حسن صباح(فرقه اسماعیلیه)در غاری
نزدیک کوهن(کوهین)در کتاب" راحت الصور" یاد شده است
در کتاب جهان نامه که در سال 587 خورشیدی در دوره خوارزمشاهیان توسط
ابن بکران نوشته شده از طبرس به عنوان قهستان عراق عجم ذکر شده است
درسال636هجری خورشیدی عطاملک جوینی درکتاب جهانگشای جوینی در
باره تفرش مینویسد:طبرس در دوره مغولان خوره ای (دهکده)از خور عراق
میباشد
حمدالله مستوفی درکتاب نزهت القلوب درسال 718خورشیدی درباره تفرش
مینویسد:تفرش ولایتیست که از هر طرف بدو روندبه گریوه فرو باید رفت
سیزده پارچه دیه است فم وطرخوران از معظمات آن است هوایش معتدل و
آبش از چشمه وکاریز هایی است که از آن کوهها برمی خیزد
محصول غله ومیوه فراوان دارد مردم آنجا شیعی اثنی عشری اند وحقوق
دیوانیش 6000درهم است
درکتاب" هفت اقلیم "امین احمدرازی درسال 972 هجری خورشیدی آورده
است:دریکی ازکوه های تفرش مغاره ای(غار)است که کسی به نهایت آن
نرسیده است ودرمیان مردم چنین شهرت دارد که وقتی گاوی به درون آن رفته از همدان بیرون آمده است به همین جهت این مغاره گاوخل نامیده میشود
در کتاب "مرات البلدان ناصری" تالیف 1256خورشیدی در باب سادات
تفرش آمده است که آنان مهاجرانی از قوم خورزن مکه بوده اندکه
درجوار مسیله ای(رودخانه)در جنوب فم سکنی گزیدند وبه همین جهت
آن روستا را خرزنویه نام نهادند
که اکنون اثری از آن نیست(پارک حکیم نظامی فعلی)
نام و نشان تفرش دربسیاری دیگر از کتب تاریخی کم وبیش ذکر شده است
اما کاملترین کتاب موجود در زمینه معرفی تفرش کتاب "سیری کوتاه
درتاریخ تفرش وآشتیان "نوشته زنده یادمرتضی سیفی فمی تفرشی میباشد که سی سال قبل
منتشر شده است واطلاعات بسیارجامع وارزنده ای در اختیار خواننده قرارمیدهد